Alle verhalen

Ontdek Silhouetten

Op 12 en 13 oktober voert het Concertgebouworkest Silhouetten uit van de Nederlandse componist Leo Smit. Bij het werk worden ansichtkaarten geprojecteerd met silhouetten van dansende vrouwen, getekend door Paul Süss. Luister en kijk hoe Leo Smit zich liet inspireren door de afbeeldingen.

Allegro, Tanz Silhouetten (tekening: Paul Süss)

Onder leiding van Bas Wiegers speelt het Concertgebouworkest een programma vol kleur, melodie, jazz en klanken uit het Oosten. Een van de werken is Silhouetten van de Amsterdamse componist Leo Smit.

concert 12 oktober concert 13 oktober

Danssilhouetten

‘Naar teekeningen van Paul Süss’, schreef de componist op het voorblad van de kladversie van Silhouetten. De zes korte delen van dit werk zijn geïnspireerd op een set ansichtkaarten uit de jaren twintig getiteld Tanz Silhouetten van Paul Süss, een vrij onbekend gebleven kunstenaar uit München. Vijf van de zes delen van Smits compositie Silhouetten hebben titels die ook Süss gebruikte.

Adagio

In hoeverre Smit zich door de pikante en licht absurdistische afbeeldingen van Süss werkelijk heeft laten leiden is niet helemaal duidelijk. De muziek doet vermoeden dat hij veel meer inspiratiebronnen had en een hoofd vol ideeën.

Een aantal beelden zijn letterlijk terug te horen in de muziek. Zo klinkt in het dromerige en mysterieuze Adagio een zacht tinkelen dat zomaar zou kunnen verwijzen naar de lange kralenketting waar de twee vrouwen op de kaart mee spelen.

Cappricio

Het huppelende karakter van het Allegro zou ingegeven kunnen zijn door het kind op de afbeelding. In het Capriccio komt een stormachtige passage voor waarbij je je voor kunt stellen dat de aap en de vrouw op de tekening een woeste dans uitvoeren, zwaaiend met een kleurige shawl.

Forte

Voor het laatste deel, een foxtrot, diende de afbeelding met de titel ‘Forte’ als inspiratiebron. Een dame in doorschijnend gewaad slaat de bekkens, achtervolgd door een aap met een bel aan zijn staart. De bekkens hebben een duidelijke plek gekregen in dit deel.

Leo Smit (1900-1943)

De veelbelovende jonge componist Leo Smit schreef Silhouetten toen hij nog in Amsterdam aan het conservatorium studeerde. In 1925 bracht het Concertgebouworkest het in première. Helaas zou Smit niet oud worden: in 1943 kwam hij om het leven in Sobibor. Na de Tweede Wereldoorlog raakte zijn werk in de vergetelheid. De inspanningen van de Leo Smit Stichting hebben een hernieuwde belangstelling in het werk gezet – niet alleen voor Smit zelf, maar ook voor vele andere joodse componisten die in de holocaust zijn omgekomen.